Wat is een legaat vrij van recht?

Dat moet u door een notaris laten vastleggen in uw testament. U laat dan 1 of meer erfgenamen ‘vrij van recht erven’ of ‘netto erven’. Dit betekent dat die erfgenaam geen erfbelasting betaalt. Uw overige erfgenamen betalen dan de erfbelasting voor die erfgenaam uit de rest van uw erfenis. De erfbelasting moet namelijk wél worden betaald. Kijk voor meer informatie op notaris.nl,

Hoeveel belasting betaal je over een legaat?

Wat is een legaat? Wilt u uw vermogen aan iemand nalaten? Dan zijn er verschillende manieren waarop u dat kunt doen. Zo kunt u bijvoorbeeld in een testament een erfgenaam benoemen. Maar wist u dat u in uw testament ook een legaat kunt vaststellen? Hiermee stelt u een bepaald geldbedrag of bepaalde bezittingen veilig voor een dierbare of een goed doel.

Wat houdt een legaat precies in en hoe leg je het vast in je testament? Wat houdt een legaat in? Een is een bepaling die u in uw testament kan opnemen. Met deze bepaling kunt u iets specifieks nalaten aan een dierbare of aan een goed doel, zonder dat deze erfgenaam is. Dit kan een geldbedrag zijn, maar ook een object, zoals een schilderij, meubelstuk of een huis.

Erfgenamen krijgen een percentage van de gehele nalatenschap (inclusief eventuele schulden). Bij een legaat krijgt iemand iets, zonder dat hij of zij bij de afwikkeling van de erfenis betrokken raakt. Waarom een legaat? Door een legaat in uw testament (of codicil) op te nemen weet u zeker dat uw geldbedrag of goederen terecht komen bij de persoon of instantie van uw keuze.

• Het grote voordeel van een legaat is dan ook dat uw wensen duidelijk op papier staan en discussies over de erfenis worden voorkomen.
• Erfgenamen zijn verplicht de persoon voor wie het legaat bedoeld is op de hoogte te brengen.
• Een legaat is vaak vrij van recht Een legaat is vaak vrij van recht.
• Dit betekent dat de ontvanger van het legaat geen belasting hoeft te betalen over het geldbedrag of over de goederen die hij of zij ontvangt.

De erfbelasting wordt dan uit de totale erfenis betaald. Wat de ontvanger netto krijgt, is gelijk aan het legaat dat in het testament staat. Het ‘vrij van recht erven’ of ‘netto erven’ moet in het testament vastgelegd worden. Legaat voor het kleinkind Een kleinkind erft niet automatisch van een grootouder.

Wilt u een bedrag nalaten aan uw kleinkind, dan doet u er verstandig aan om een in uw testament op te nemen. Een kleinkindlegaat brengt een groot voordeel met zich mee. Over het legaat hoeft namelijk geen erfbelasting betaald te worden. De vrijstelling van belastingplicht voor kleinkinderen geldt tot een bedrag van € 20.946 (2020).

Zijn er voldoende liquide middelen, dan kan het dus interessant zijn om naast uw partner en kinderen, ook uw kleinkind te laten erven. Mag een legaat geweigerd worden? De persoon of instantie aan wie u een legaat wilt nalaten, hoeft deze niet te accepteren.

Gaan er veel kosten gepaard met het legaat, bijvoorbeeld onderhoudskosten bij een gelegateerd huis, dan kan dit een reden zijn om het legaat te verwerpen. Voor elk legaat mag de ontvanger apart beslissen om hij of zij deze accepteert of weigert. Meer weten over legaten? Wilt u meer weten over het opstellen van een legaat? Wilt u bijvoorbeeld weten waar u op moet letten als u een legaat in uw testament wilt opnemen? Neem dan op met de erfrechtspecialisten van Erfrechtplan of bezoek een van onze,

: Wat is een legaat?

Hoeveel successierechten op 300000 euro?

Hoe werd dit berekend? – Van de 300 000 euro wordt de eerste 50 000 belast tegen 35 % (17 500 euro). Er wordt nog eens 50 000 euro belast tegen 50 % (25 000 euro). De volgende 75 000 euro wordt belast tegen 60 % (45 000 euro), de overige 125 000 euro tegen 70 % (87 500 euro).

Hoe wordt een legaat uitgekeerd?

Hoe wordt een legaat uitgekeerd? Een legaat wordt meestal uitgekeerd door de executeur van het testament. De executeur is de aangewezen persoon die verantwoordelijk is voor het afhandelen van de erfenis. Als er geen executeur is aangewezen, wordt het legaat uitgekeerd door de erfgenamen.

Kan een legaat geld zijn?

Een legaat is een duidelijk omschreven erfstuk of geldbedrag waar je een bijzondere bestemming aan wilt geven. Zo kun je met een legaat geld nalaten aan een goed doel of aan iemand die officieel niet tot de erfgenamen behoort.

Wat is de waarde van een legaat?

Legaten in percentages Als u iemand in uw testament wil opnemen, dan heeft u de keuze uit twee mogelijkheden. U kunt die persoon een legaat geven of erfgenaam maken. De termen worden vaak door elkaar gebruikt, maar afhankelijk van wat u kiest is de uitwerking anders.

Als u iemand erfgenaam maakt in uw testament, dan krijgt deze persoon een percentage of breukdeel van uw nalatenschap. Geeft u iemand een legaat dan krijgt deze persoon een vast bedrag in geld of bijvoorbeeld een schilderij, sieraad of huis. Omdat iemand die erfgenaam wordt, ook zeggenschap krijgt over de afwikkeling van de nalatenschap, wordt er vaak voor een legaat gekozen.

Iemand krijgt dan een bedrag in geld en daarmee is de kous af. Toch rijst er bij het maken van de beslissing over legaten vaak twijfel. Hoe bepaal je namelijk het bedrag van een legaat en wat gebeurt er als er bij overlijden niet genoeg geld meer is om de legaten uit te betalen? Het bedrag van een legaat bepaalt u in principe helemaal zelf.

Wel moet u er rekening mee houden dat de ontvanger– na aftrek van zijn vrijstelling – misschien nog erfbelasting moet betalen over het legaat. Ook kan een legaat soms inbreuk maken op het erfdeel dat voor kinderen is vastgelegd in de wet. Omdat veel mensen bang zijn dat hun vermogen op gaat aan zorgkosten, neemt de angst dat er niets of niet veel te erven overblijft toe.

Daaraan gekoppeld is het niet gek dat veel mensen huiverig zijn om legaten in vaste bedragen op te nemen in het testament. Gelukkig is het mogelijk om in het testament een vangnet in te bouwen voor dit soort situaties. U kunt bepalen dat legaten verminderd moeten worden als de nalatenschap is geslonken, maar ook het opnemen van legaten in percentages komt veel voor.

1. Het legaat is dan een bedrag in contanten gelijk aan een percentage van de nalatenschap.
2. U voorkomt dat het legaat bij overlijden uit de pas loopt ten opzichte van de omvang van de nalatenschap.
3. Wel is het zaak goed vast te leggen op welke bestanddelen van de nalatenschap het percentage van toepassing is.

U kunt bijvoorbeeld de inboedelstukken hiervan uitsluiten. Ook bij de afwikkeling is het van belang goed op te letten. Als er bijvoorbeeld een huis tot de nalatenschap behoort, moet op basis van de huidige jurisprudentie de WOZ-waarde van het huis als grondslag dienen voor de berekening van het legaat, en niet de eventueel daarvan afwijkende economische waarde.

Wat is het verschil tussen een legaat en een erfenis?

Een erfgenaam erft dus zowel bezittingen als schulden van de overledene. Een persoon die een legaat ontvangt (ook wel ‘legataris’ genoemd), heeft daarentegen uitsluitend een recht op specifieke bezittingen uit de erfenis, zoals bijvoorbeeld de auto of de woning.

Hoe wordt de waarde van een huis bepaald bij erfenis?

Belastingen – Als u een huis erft, krijgt u mogelijk te maken met de volgende belastingen:

erfbelasting Voor de erfbelasting over een woning gaan we uit van de min de hypotheekschuld. U kunt in de aangifte kiezen welke WOZ-waarde u opgeeft: of u geeft de WOZ-waarde in het jaar van overlijden op, of de WOZ-waarde in het jaar ná overlijden. inkomstenbelasting De inkomstenbelasting over de woning is afhankelijk van of u in het huis gaat wonen, het huis verhuurt of dat u het leeg laat staan. Als u in het huis gaat wonen, geeft u het aan in box 1. Gaat u er niet zelf in wonen? Dan geldt het tarief van box 3.

: Ik erf een koopwoning – wat nu?

Hoeveel moet je betalen als je een huis erft?

Ik moet erfbelasting betalen – wat is het tarief in 2023? Het tarief hangt af van de waarde van uw erfenis en uw relatie met de overledene. We hebben dit voor u in een overzicht gezet.

Tarieven erfbelasting 2023

Waarde erfenis	Partner (Pleeg- of stief)kind Kind met een beperking	Kleinkinderen en verdere afstammelingen	Overige erfgenamen zoals een broer, zus of ouders
€ 0 – € 138.641	10%	18%	30%
€ 138.642 en meer	20%	36%	40%

Wat kost een huis erven?

Andere kosten als u een huis erft – Naast de kosten van de hypotheek krijgt u ook te maken met:

vaste lasten, zoals de energierekening of een verzekering; eventuele kosten voor reparaties of onderhoud aan het huis.

Kunt u de extra maandelijkse lasten niet betalen totdat het huis is verkocht? Dan is het verstandig om de erfenis beneficiair te aanvaarden, U aanvaardt de erfenis dan alleen als deze positief is. Kunt u de kosten niet uit de erfenis betalen? Dan hoeft u de kosten van het huis niet voor te schieten.

Heeft een legataris recht op inzage testament?

Informatieplicht van de executeur – De executeur moet de legatarissen op de hoogte stellen van het legaat. De executeur moet de legatarissen dus aanschrijven en hen informeren over het bestaan van het legaat. De legatarissen moeten dan aangeven of zij het legaat willen aanvaarden of niet.

• Het kan zijn dat de executeur het adres van de legataris niet kan achterhalen,
• In dat geval kan de executeur via de kantonrechter een nasporing of oproeping van de legataris verzoeken.
• Als de legataris niet wordt aangeschreven kan de executeur de erfenis niet afhandelen,
• Het is dan niet duidelijk of de legataris het legaat wil aanvaarden of niet.

Als de executeur het bedrag uitkeert aan de erfgenamen lopen zij het risico dat zij dit later moeten terugbetalen. De legataris kan aan de executeur vragen hoe hoog het legaat is en het deel van het testament opvragen waarin dat is genoemd. De legataris heeft dus geen recht op inzage in het hele testament en kan ook geen informatie vragen over de verdere afhandeling van de erfenis.

Wie betaalt kosten afgifte legaat?

Wat zijn de kosten voor het aanvaarden van een legaat? Als u een legaat aanvaardt, zijn daar, naast de erfbelasting,meestal geen kosten aan verbonden. De moeten het legaat afgeven, of de executeur, als die er is. De kosten van de afwikkeling zijn voor rekening van de, ook de kosten voor het afgeven van het legaat.

Het kan zijn dat er in het iets anders is bepaald. Het is dus van belang precies te weten wat er in het testament staat rond het legaat. Het zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat de overledene (de ) heeft bepaald dat de kosten voor bijvoorbeeld de verdeling of een taxatie van de inboedel ten laste van de legatarissen komen.

U kunt de tekst van dat gedeelte van het testament opvragen bij degene die het testament afwikkelt. Hier kunt u meer lezen over, Als een professionele partij de nalatenschap afwikkelt, kunt u daar ook terecht met deze vraag. De of kan dan aan de hand van de specifieke situatie een preciezer antwoord geven.

1. Afhankelijk van de hoogte van het legaat en de relatie die u had tot de overledene, moet er ook erfbelasting betaald worden over de waarde van het legaat.
2. Deze komt ofwel voor uw rekening als verkrijger van het legaat, ofwel voor rekening van de nalatenschap (dus van de erfgenamen).
3. De hoofdregel is dat de verkrijger de erfbelasting moet betalen.

Alleen als in het testament iets anders bepaald is, kan dat anders zijn. Lees daarover meer bij, : Wat zijn de kosten voor het aanvaarden van een legaat?

Hoe lang is een legaat geldig?

Hoe lang is een legaat geldig? – Een legaat in een testament blijft geldig totdat de testateur het testament herroept. Na het overlijden van de testateur verjaart het recht op een legaat uiterlijk na 20 jaar.

Wat als een legaat er niet meer is?

Juridisch advies: opeisen van uw legaat – Bent u op zoek naar juridisch advies over het opeisen van uw legaat, dan bent u bij ons aan het juiste adres. In eerste instantie is het handig om te weten wanneer een legaat wordt uitgekeerd. Het legaat wordt voldaan uit de erfenis.

Als er zuiver wordt aanvaard, zal het legaat in zijn geheel moeten worden voldaan, ook bij een ontoereikende, Indien er door de erfgenamen beneficiair wordt aanvaard, wordt het legaat slechts uitgekeerd als er na verdeling genoeg over blijft. Andere schulden van de nalatenschap zullen dan eerst worden voldaan, later komt pas het legaat.

Dit komt erop neer dat een legataris een achtergestelde vordering heeft. Het legaat kan bij een ontoereikende nalatenschap worden verminderd. Dit gebeurt door het doen van een verklaring van de erfgenamen of de langstlevende echtgenoot aan de legataris.

• Als een gelegateerd goed ten tijde van overlijden niet meer tot de te verdelen nalatenschap behoort, vervalt het legaat, tenzij uit het testament valt af te leiden dat erflater de beschikking niettemin heeft gewild (artikel 4:49 BW).
• Het onwenselijke gevolg zou zijn dat er achter het goed aan moet worden gegaan om het toch aan de legataris af te geven.

Als de erfgenaam het goed niet, of slechts ten koste van een te grote opoffering, aan de legataris kan afgeven, is hij daar volgens de wet niet toe gehouden. Echter dienen de erfgenamen in dat geval wel de waarde van het goed aan de legataris uit te keren in plaats van afgifte van het goed.

• Legaten kunnen vragen oproepen zowel bij de legataris(sen) als bij de erfgenamen.
• Denk aan vragen als op welke wijze een legaat kan worden verminderd, of een erfgenaam persoonlijk tot afgifte of vervangende vergoeding is gehouden, wat gebeurt er als de nalatenschap ontoereikend is en welke rechten een legataris heeft als erfgenamen niet bereid zijn vrijwillig tot afgifte over te gaan.

Het is aan te raden om u in het beginstadium zo goed mogelijk te laten informeren, op deze manier kunt u discussies later vermijden en beperken. Een erfrecht specialist kan u door middel van passend juridisch advies over legaten verder helpen. : Legaat opeisen met behulp van erfrecht advocaat| Schipper en Lof

Is legaat een gift?

Wat is een legaat? – Een legaat is een schenking die pas vrijkomt na het overlijden van de gulle gever. Een legaat maak je altijd bij testament. Een testament opmaken doe je altijd bij een notaris. In het testament leg je vast dat je een bepaald bedrag (of goederen) aan de betreffende persoon legateert.

Wat te doen met een legaat?

We leggen in enkele stappen uit welke vragen je jezelf moet stellen voordat je het aanvullend legaat gaat opstellen. We leggen ook uit welke keuzes wij gemaakt hebben in onze akte. Het aanvullend legaat is een aanvulling op jouw testament of op het wettelijk erfrecht.

Waarom doe je het? Een legaat is een soort schenking, maar dan na je overlijden. Je bepaalt dat een specifiek geldbedrag of een bepaald object voor iemand is na jouw overlijden. Het voordeel van een legaat is dat het duidelijk omschreven is. Legaten gebruik je bijvoorbeeld om een kunstwerk uit je nalatenschap te schenken aan een museum of goede vriend. Ook kan je een vast geldbedrag nalaten aan je favoriete nichtje of aan een goed doel. Je kan dus heel gericht een onderdeel uit je nalatenschap een bepaalde bestemming geven. Geen erfgenaam Iemand die je een legaat nalaat is geen erfgenaam, Die persoon kan je dus niet opnemen voor bijvoorbeeld een derde van je erfenis. Het legaat gaat namelijk voor op de erfenis, Dus eerst krijgen alle legatarissen hun deel. Geld of goederen. Wat er dan overblijft, dat is de erfenis die verdeeld gaat worden onder de erfgenamen. Daarmee is ook een ander belangrijk verschil aan de orde. Bij een erfenis treden de erfgenamen in de rechten en de plichten van de overledene. De erfgenamen moeten dus ook de schulden betalen. De legaten hebben hier niets mee te doen. Een legaat is geen erfdeel, dus treedt ook niet in de schulden. Om deze reden kunnen goede doelen vaak wel een legaat aanvaarden, maar geen erfenis. Als een goed doel een erfenis zou aanvaarden dan loopt zij het risico in de schulden te treden. Bij een legaat is dat nooit het geval. Volgorde van betalen Zoals hiervoor aangegeven. Bij het afhandelen van de erfenis worden eerst de legaten uitgekeerd, Pas daarna de rest van de erfenis. Het kan ook zo zijn dat er niet voldoende in de erfenis zit om alle legaten uit te keren. Dan zijn er twee opties, de legaten staan in een volgorde van uitkeren, of alle legaten krijgen slechts een deel. De laatste is de meest gebruikelijk en opgenomen in ons model. De begunstigde is overleden of bestaat niet meer. In dat geval zal het legaat terugvallen in de erfenis. Ben je getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap, dan blijft het legaat bij de langstlevende, Het is dan pas opeisbaar als de langstlevende komt te overlijden. Natuurlijk is het legaat ook direct opeisbaar bij faillissement van de langstlevende, of als die een eigen bijdrage in de zorg moet gaan betalen ( AWBZ of WLZ clausule ). Verzet door de erfgenamen De erflater kan in het testament zoveel legaten opnemen, vooral in de vorm van geldbedragen, dat er verder geen of weinig erfenis overblijft. Als die andere erfgenamen kinderen zijn, dan kunnen zij zich verzetten. De legaten mogen namelijk niet hun legitieme portie aantasten. Daar blijven de kinderen recht op hebben. Maar let wel, de kinderen moeten daar dan nadrukkelijk een beroep op doen. Uitsluiten Je kan het legaat uitsluiten voor de schoonfamilie, Dan is het uitsluitend van de ontvanger. In de praktijk betekent dit, dat het niet hoeft te worden gedeeld bij een echtscheiding. Wij hebben een “zachte” uitsluitingsclausule. Bij overlijden valt het dan wel in de erfenis van degene aan wie je het legaat hebt nagelaten.

Kan een legaat verjaren?

Opeisbaarheid legaat – Ten aanzien van de opeisbaarheid van legaten geldt dat deze in beginsel direct na het openvallen van de nalatenschap opeisbaar zijn. De erflater kan in zijn testament een ander tijdstip voor de opeisbaarheid bepalen. Specifiek voor legaten van een geldsom geeft de wet aan dat deze in beginsel pas zes maanden na het overlijden van erflater opeisbaar zijn (artikel 4:125 lid 1 BW).

• De erflater kan ook ten aanzien van deze legaten in zijn uiterste wil een ander moment van opeisbaarheid vastleggen.
• Bij legaten van een geldsom geldt daarnaast dat in artikel 4:125 lid 4 BW artikel 4:5 BW van overeenkomstige toepassing is verklaard.
• Dat betekent dat er onder meer aan de kantonrechter kan worden verzocht om het legaat in termijnen te betalen.

Is er sprake van een legaat tegen inbreng, waarbij er sprake is van een legataris die tevens erfgenaam is, dan geldt ten aanzien van de opeisbaarheid het volgende. De erfgenaam kan in dat geval de betaling van de vergoeding opschorten tot de verdeling van de nalatenschap (artikel 4:125 lid 2 BW).

• Hij kan zijn legaat wel direct opeisen en dan op een later moment zijn vergoedingsverplichting laten verrekenen met zijn erfdeel.
• Ook hier heeft de erflater overigens weer de mogelijkheid om in zijn uiterste wil een andere regeling te treffen).
• Deze wettelijke hoofdregel kan in een vereffening voor enige hoofdbrekens zorgen, op het moment dat bijvoorbeeld de inbreng nodig is voor de voldoening van andere schulden van de nalatenschap.

De rechtsvordering die de legataris heeft, verjaart twintig jaar na het opeisbaar worden van het legaat (artikel 3:306 BW). Voor de mogelijke stuiting van deze verjaring wordt verwezen naar de artikelen 3:316, 3:317 lid 1 en 3:318 BW.

Wat is het verschil tussen legaat en legitieme portie?

Verschillen – Het verschil tussen de legataris en de legitimaris is de reden waarom zij recht hebben op iets uit de erfenis, De legataris heeft recht op een geldbedrag of object, omdat de erflater hem of haar als legataris heeft aangewezen in een legaat,

Je bent pas legataris als de erflater een legaat heeft opgesteld waarin jij als rechthebbende wordt aangewezen. De erflater bepaalt dus zelf wie een legataris is. De legitimaris heeft recht op een wettelijk erfdeel, omdat hij of zij een kind is van de erflater, Dat wettelijk erfdeel heet de legitieme portie,

De wet bepaalt wie een legitimaris is. Als kind ben je automatisch een legitimaris. Daarvoor hoeft de erflater dus niets te doen of te verklaren en hij of zij kan ook niet uitsluiten dat jij legitimaris bent en recht hebt op de legitieme portie.

Hoe werkt een legaat?

Wat is een legaat? Een legaat is een making in het testament waarbij een bepaald goed of een bepaalde som geld, aan een specifiek iemand wordt nagelaten. Het werkwoord is legateren. Iemand die een ander iets nalaat, is een legator. Wie iets gelegateerd krijgt, is een legataris.

Wat is het verschil tussen een legaat en een erfenis?

Een erfgenaam erft dus zowel bezittingen als schulden van de overledene. Een persoon die een legaat ontvangt (ook wel ‘legataris’ genoemd), heeft daarentegen uitsluitend een recht op specifieke bezittingen uit de erfenis, zoals bijvoorbeeld de auto of de woning.

Wat wordt bedoeld met legaat?

Wat is een legaat? Een legaat is een making in het testament waarbij een bepaald goed of een bepaalde som geld, aan een specifiek iemand wordt nagelaten. Het werkwoord is legateren. Iemand die een ander iets nalaat, is een legator. Wie iets gelegateerd krijgt, is een legataris.

Is legaat een erfenis?

Door middel van een legaat kan de erflater in zijn testament een vorderingsrecht aan iemand toekennen, Het gaat om een bepaald goed of bepaalde diensten. Degene aan wie het legaat wordt nagelaten (de zogenaamde legataris ), is verder geen deelgenoot in de nalatenschap, maar heeft wel een vordering op de nalatenschap.

Ook kan een legataris een erfgenaam zijn. Hij krijgt dan bij wijze van spreken iets vooraf. Aanvaarding hoeft niet expliciet, hij kan er ook voor kiezen om het legaat te verwerpen. Aan alle formele leveringshandelingen moet wel zijn voldaan. In volgorde bij de afwikkeling, komen de legaten als laatste aan de beurt.

Eerst moeten alle schulden uit de nalatenschap worden voldaan. Het gaat dan om de begrafeniskosten, de kosten van de executele en vereffening. Als de nalatenschap niet voldoende is om de legaten te voldoen, dan worden de legaten naar evenredigheid verminderd.

Waar moet een legaat aan voldoen?

Legaat, last, making & uitbetaling | Mr.A.C. de Bakker Een legaat is een vorderingsrecht dat erflater bij testament aan een of meer personen toekent. Dat vorderingsrecht kan betrekking hebben op goederen, maar ook op diensten. Een legaat komt ten laste van de gezamenlijke erfgenamen, tenzij erflater heeft bepaald dat de verplichting rust op een bepaalde erfgenaam of legataris.

• Als de verplichting aan een legataris is opgelegd, dan wordt gesproken van een ‘sublegaat’.
• Een erfgenaam kan tevens legataris zijn.
• Als de wettelijke verdeling van toepassing is, dan kan alleen de langstlevende echtgenoot worden aangesproken tot afgifte van het legaat.
• Dit is anders als de kinderen al een deel van hun vordering op de langstlevende betaald hebben gekregen.

De kinderen kunnen dan tot dat gedeelte worden aangesproken voor de nakoming van het legaat. Een legataris kan zijn vorderingsrecht uitwinnen. Hij behoeft een legaat dus niet te aanvaarden. Als de legataris het legaat niet wenst, dan kan hij deze verwerpen.

• Degenen op wie het legaat rust, moeten de legataris zo spoedig mogelijk in kennis stellen van het legaat.
• Als het adres van de legataris onbekend is, moet dit aan de Kantonrechter worden medegedeeld.
• De Kantonrechter kan dan aanwijzingen geven voor het doen van onderzoek (nasporingen) of een bepaalde wijze van oproeping gelasten.

Het niet naleven van de aanwijzingen van de Kantonrechter kan leiden tot aansprakelijkheid jegens de legataris. Bij zuivere aanvaarding zullen de erfgenamen het legaat volledig moeten voldoen, ook als de nalatenschap ontoereikend is. Is geen sprake van een zuivere aanvaarding, dan zal het legaat slechts voldaan kunnen worden nadat alle schulden van de nalatenschap volledig zijn voldaan.

Als de nalatenschap niet toereikend is om een legaat uit te keren uit de erfdelen van de erfgenamen op wie het legaat rust, wordt het legaat verminderd. Een vermindering vindt plaats door het doen van een verklaring aan de legataris door de met het legaat belaste erfgenamen of door de langstlevende echtgenoot indien sprake is van een wettelijke verdeling.

Een legaat kan ook worden ingekort indien een legitimaris aanspraak maakt op zijn legitieme portie. Als een gelegateerd goed bij het openvallen van de nalatenschap niet bestaat of niet meer tot de nalatenschap behoort, vervalt het legaat, tenzij uit het testament is af te leiden dat erflater het legaat niettemin heeft gewild.

1. De erfgenamen zullen zich dan moeten gaan inspannen om het goed te verwerven, tenzij zulks niet lukt of slechts tegen een ‘onevenredig grote opoffering’.
2. In dat geval zullen de erfgenamen de waarde van het gelegateerde goed moeten uitkeren.
3. Hiermee hangt nauw samen de situatie dat door erflater een goed behorend tot de huwelijksgoederengemeenschap is gelegateerd.

De legataris kan dan in beginsel de levering van het gehele goed vorderen. De erfgenamen hebben echter de mogelijkheid om te volstaan met het uitkeren van de waarde van het goed als bij de verdeling van de ontbonden huwelijksgoederengemeenschap het goed is toebedeeld aan de andere echtgenoot.

• De rechter kan op verzoek van de legataris of van degene die met het legaat belast is, de verbintenissen uit een legaat wijzigen of geheel of gedeeltelijk opheffen op grond van onvoorziene omstandigheden.
• Die omstandigheden moeten dan zodanig zijn dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid de ongewijzigde instandhouding van de verbintenissen niet verwacht kan worden.

Bij de wijziging of opheffing neemt de rechter zoveel mogelijk de bedoeling van de erflater in acht. Let wel: het moet gaan om onvoorziene omstandigheden die zich na het overlijden van erflater hebben voorgedaan. Een legaat van een geldsom wordt zes maanden na het overlijden van de erflater opeisbaar, tenzij in het testament anders is bepaald.

Voor andere legaten geldt dat de vordering in beginsel direct opeisbaar is. De termijn voor opeisbaarheid van een geldsom is geen fatale termijn. Indien uitbetaling uitblijft dient een ingebrekestelling te worden gedaan alvorens sprake is van een verzuimsituatie. Een quasi-legaat is geen legaat, maar een bevoordeling bij dode op grond van een andersoortige rechtshandeling, bijvoorbeeld een verblijvingsbeding om niet.

Het gaat dan ook om bedingen in overeenkomsten die erflater bij leven heeft gesloten. Het beding ziet dan op de situatie dat erflater komt te overlijden. In zekere zin beschikt erflater over zijn vermogen anders dan bij testament. Als regel geldt dat een quasi-legaat met betrekking tot inkorting en vermindering gelijk wordt gesteld met een legaat ten laste van de gezamenlijke erfgenamen.

• het beding dat een goed van een van de partijen onder opschortende voorwaarde of onder opschortende tijdsbepaling zonder redelijke tegenprestatie op een ander overgaat of kan overgaan, voor zover werkend bij overlijden. Hieronder valt onder andere het verblijvingsbeding.
• De begunstiging uit een levensverzekering (sommenverzekering), voor zover de uitkering die is verschuldigd door het overlijden van de verzekeringnemer, als een gift geldt. Als er sprake is van een begunstiging ter voldoening van een natuurlijke verbintenis, dan is geen sprake van een gift.
• De omzetting van een natuurlijke verbintenis in een rechtens afdwingbare, voor zover deze de strekking heeft dat de verbintenis pas na het overlijden van de schuldenaar wordt nagekomen en niet reeds tijdens diens leven is nagekomen. Deze making zal pas worden ingekort of verminderd nadat alle andere makingen zijn ingekort.

Samenlevers komen vaak een verblijvingsbeding overeen. Het verblijvingsbeding maakt dan ook vaak onderdeel uit van een samenlevingsovereenkomst. Overeengekomen wordt dat bij overlijden van een van de samenlevers (levensgezellen) een gemeenschappelijk goed (bijvoorbeeld de woning) wordt toegedeeld aan de langstlevende van hen, zonder dat deze tot een tegenprestatie verplicht is.

• Als tijdsbepaling geldt het overlijden, als voorwaarde geldt het overleven.
• Bij verblijvingsbedingen geldt de gelijkstelling met legaten alleen voor zover er geen redelijke tegenprestatie overeengekomen is.
• De wederkerigheid van een verblijvingsbeding geldt overigens niet als redelijke tegenprestatie.

Een testamentaire last is een verplichting (niet zijnde een legaat) die door erflater bij testament wordt opgelegd aan de gezamenlijke erfgenamen of aan een of meer bepaalde erfgenamen of legatarissen of aan de executeur. Als de last is opgelegd aan de executeur dan rust de last tevens op de gezamenlijke erfgenamen, tenzij uit het testament iets anders voortvloeit.

Degene op wie de last rust wordt ‘lastbezwaarde’ genoemd. Degene die voordeel geniet uit de last wordt ‘lastbevoordeelde’ genoemd. Een last levert in tegenstelling tot een legaat geen vorderingsrecht voor de lastbevoordeelde op. Een last kan van alles inhouden. Zo zijn er lasten tot uitkering van een geldbedrag en lasten waarin een andersoortige prestatie wordt opgelegd zoals het doen verzorgen van de dieren van erflater, het doen oprichten van een stichting of het doen lezen van een Mis op de sterfdag van erflater.

Een erfgenaam of legataris op wie een testamentaire last rust, verkrijgt zijn aandeel uit de nalatenschap onder een ontbindende voorwaarde. De voorwaarde is dat hij uitvoering dient te geven aan de last. Wordt geen uitvoering gegeven aan de last dan kan de rechter een vervallenverklaring uitspreken.

Alleen onmiddellijk bij de vervallenverklaring belanghebbenden kunnen een dergelijk verzoek indienen bij de rechter. Overige erfgenamen zijn zonder meer onmiddellijk belanghebbenden, maar de lastbevoordeelde niet. Als het verzuim van de lastbezwaarde te gering is of als sprake is van overmacht, kan de rechter het verzoek tot vervallenverklaring afwijzen.

Het gevolg van de vervallenverklaring is dat de erfgenaam zijn aanspraken op de nalatenschap kwijt raakt. De erfgenaam blijft echter wel aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap als hij voor de vervallenverklaring daar ook aansprakelijk voor was.

Een troost is wel dat hij verhaal kan halen op degene aan wie zijn aandeel in de nalatenschap toevalt. Let wel: bij een vervallenverklaring en het van toepassing zijn van de wettelijke verdeling vindt er plaatsvervulling plaats. Na de vervallenverklaring rust de last op degenen aan wie het betreffende erfdeel toevalt of (als de testamentaire last aan een legataris was opgelegd) op degenen die waren belast met de uitkering van het alsdan vervallen legaat.

Ook als de lastbezwaarde niet (meer) bestaat, komt de last te rusten op degenen aan wie dat erfdeel toevalt of op degenen die het legaat hadden moeten afgeven. Een uitzondering hierop is als uit de aard van de verplichting of uit het testament iets anders voortvloeit.

• De rechter kan voorts op verzoek van de lastbezwaarde of van het Openbaar Ministerie de last wijzigen of zelfs opheffen. Daartoe bestaan drie gronden, namelijk:
• – op grond van na het overlijden van erflater ingetreden omstandigheden die van zodanige aard zijn dat de ongewijzigde instandhouding van de last uit een oogpunt van de daarbij betrokken persoonlijke en maatschappelijke belangen ongerechtvaardigd zou zijn;
• – op grond dat de last door inkorting of vermindering van de last, of van de making waaraan hij is verbonden, bezwaarlijk of onmogelijk uitvoerbaar is geworden;
• – in geval de last na vervallenverklaring op een ander is komen te rusten dan aan degenen aan wie de last bij testament is opgelegd.

Bij de wijziging of opheffing van de last neemt de rechter zoveel mogelijk de bedoeling van erflater in acht. De wijziging of opheffing van de last kan ook door de rechter met terugwerkende kracht worden gedaan. De wet kent specifieke bepalingen voor makingen onder tijdsbepaling en onder voorwaarde.

Het kan namelijk zijn dat iemand een aandeel uit de nalatenschap krijgt na verloop van een bepaalde tijd of na het in vervulling gaan van een bepaalde voorwaarde. In principe wordt er bij voorwaardelijke makingen twee of meermalen beschikt over hetzelfde goed. Veelal heeft men het over de fedeï-commissaire (voorwaardelijke) making of making over de hand of tweetrapsmaking.

Degene die verkrijgt onder een tijdsbepaling of onder een voorwaarde wordt ‘bezwaarde’ genoemd. Degene die verkrijgt na het verloop van de tijdsbepaling of na het in vervulling gaan van de voorwaarde wordt ‘verwachter’ genoemd. Zowel de bezwaarde als de verwachter worden van begin af aan (vanaf het openvallen van de nalatenschap) als erfgenaam gezien.

1. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een ontbindende tijdsbepaling en een opschortende tijdsbepaling.
2. In het geval van een ontbindende tijdsbepaling is het de bedoeling dat de erfstelling bij het verschijnen van het tijdstip komt te vervallen.
3. In het geval van een opschortende tijdsbepaling is het de bedoeling dat de erfstelling bij het verschijnen van het tijdstip een aanvang neemt.

De tweede making zal doorgaans effect sorteren bij het overlijden van de bezwaarde. Het meest kenmerkende element is dan dat de verwachter de bezwaarde overleefd. De erfstelling ten gunste van de bezwaarde wordt op grond van de wet omgezet in een recht op vestiging van vruchtgebruik.

De bezwaarde kan een bewaarplicht zijn opgelegd en zijn beschikkingsbevoegdheid kan door erflater aan banden zijn gelegd. Anderzijds is het mogelijk dat hem volledige verteringsbevoegdheid is toegekend. Als naast een making onder ontbindende tijdsbepaling een making onder opschortende tijdsbepaling is gedaan, dan wordt er vanuit gegaan dat de bezwaarde niet de bevoegdheid heeft het verkregene te vervreemden en te verteren.

Erflater kan aansluitende makingen doen wat met zich meebrengt dat er een tweede, derde en zelfs een vierde verwachter kan zijn. Als de bezwaarde alle verwachters overleefd, is zijn verkrijging onvoorwaardelijk geworden.

1. De wet bepaalt dat men moet bestaan op het moment van overlijden van erflater om als erfgenaam te kunnen optreden of om aan een making recht te kunnen ontlenen. Hierop zijn ten aanzien van tweetrapsmakingen een aantal uitzonderingen gemaakt, namelijk:
2. -als een afstammeling van de ouder van erflater als bezwaarde met bewaarplicht optreedt, kunnen als verwachters worden geroepen de afstammelingen van de bezwaarde, ook al bestonden zij nog niet op het moment van het overlijden van de erflater (bijvoorbeeld later geboren kleinkinderen);
3. – als ‘iemand’ als bezwaarde met bewaarplicht optreedt, kunnen als verwachters worden geroepen afstammelingen van een ouder van de erflater, ook al bestonden zij nog niet op het moment van overlijden van erflater;
4. – als iemand als bezwaarde zonder bewaarplicht optreedt, kunnen als verwachters van hetgeen de bezwaarde onverteerd heeft gelaten, worden geroepen de alsdan bestaande bloedverwanten van de erflater tot en met de zesde graad, ook al bestonden zij nog niet op het moment van overlijden van erflater.
5. Onder afstammelingen van de ouder van erflater zijn onder andere begrepen de kinderen van erflater en de broers en zussen van erflater.

: Legaat, last, making & uitbetaling | Mr.A.C. de Bakker